Zelfverdediging

Systema is voor beginners en gevorderden geschikt om effectieve zelfverdediging te leren. Dit wordt natuurlijk van elke vechtsport beweerd, maar systema kenmerkt zich door het aanleren van een persoonlijke stijl.  Er wordt gewerkt met algemene principes, en er worden geen technieken aangeleerd, die zal de beoefenaar zelf ontwikkelen. Er wordt dus niet getraind voor examens, of kata's. Beginners voelen zich snel op hun gemak tussen mensen die al een stuk langer meetrainen, door de afwezigheid van een duidelijk hiërachie.

De attitude naar de omgeving is ook anders dan bij een aantal andere vechtsporten. Een zwarte band kan iemand een bepaalde status geven.

 

In systema is het juist de bedoeling dat je de tegenstander de indruk geeft dat je ondergeschikt bent en jij er volkomen onverwacht een einde aan een gevecht maakt. Niet opvallen, laat de aanvaller in de waan dat hij aan het winnen is.
Je staat dus niet in een karatehouding klaar, maar eerder alsof je niet helemaal snapt waar het allemaal over gaat en ook niet echt geïnteresseerd bent.
Als hij door zou hebben dat je jezelf kunt verdedigen zal hij alert zijn en misschien eerder een mes kunnen trekken.

Trainingsvorm

Verwarrend kan zijn dat je in filmpjes op het internet bijna alleen slow motion systema ziet en mensen die relatief makkelijk op de grond vallen.
Dit heeft meer een praktische reden: met full power uitgevoerde acties is de kans groot dat je de training geblesseerd verlaat. Maar gecontroleerd kan er hard op elkaars lichaam geslagen, wurgingen uitgevoerd, klemmen gezet worden om je te laten wennen aan de stress die dit met zich meebrengt.

Ook is vrij sparren een essentieel onderdeel van systema. Hoge en lage trappen kunnen zeker, zolang je het beheerst uit kunt voeren is het prima. In het gezicht slaan, op de oren of vingers verbuigen, niets is verboden. Vrij sparren kan alleen als je in staat bent het lichaam van de ander en van jezelf te beschermen voor ernstige blessures.

Slow training

Ontspanning maakt niet dat systema niet efficiënt is, het credo is dan ook: zacht ontvangen en hard geven. Veel technieken uit karate, jiu-jitsu, judo en aikido zijn te gebruiken in systema zolang ze op de systema-manier worden toegepast.
Niemand schrijft voor hoe een techniek moet worden uitgevoerd, het is aan de beoefenaar zelf om voor zichzelf de beste manier te vinden.

Afhankelijk van je niveau kun je de snelheid langzaam naar full speed brengen. Er zijn geen verboden technieken. Beginners, gevorderden, mannen en vrouwen trainen op gelijk niveau. Het accent ligt op effectieve technieken en niet zozeer op kracht. Systema is ook voor een gedeelte een mentale oefening. Juist omdat er geen beperkingen zijn zal men voor zichzelf moeten uitvinden hoe ver men gaat in een verdediging en dat is een confrontatie met jezelf. Ook het feit dat je gewond (of vermoeid) kan raken vereist voorbereiding. Je moet er rekening mee houden dat je nooit 100% fit blijft tijdens een gevecht, je technieken moeten hierop worden afgestemd.